به طور کلی هر ابزاری که تنها به نیروی اعمال شده از سوی کاربر وابسته باشد به عنوان یک ابزار دستی شناخته میشود. به عبارت دیگر در یک ابزار دستی هیچ محرک دیگری بجز عضلات و قوای جسمانی کاربر دخالت ندارد و این دسته از ابزارها به عنوان پاکترین و قابل حملترین ابزارهای مورد استفاده در صنایع مختلف شناخته میشوند که در حال حاضر نمونه برقی بسیاری از آنها نیز تولید و روانه بازار شده است.
انسان به شکل ذاتی و از نظر فیزیکی دارای محدودیتهای زیادی است و انجام بسیاری از فعالیتها به دلیل شرایط خاص و خطرات فیزیکی محیط، توسط نیروی عضلانی و به ویژه انگشتان دست امکانپذیر نیست.
در واقع ابزارهای دستی نوعی رابط محسوب میشوند که با استفاده از طراحی و ساختار خاص خود و با کمترین استفاده از نیروی انسانی، باعث آسانتر و سریعتر شدن فعالیتهای مختلف میشوند. مثلا بستن یا نگه داشتن یک پیچ یا مهره به وسیله انگشتان دست امکانپذیر نیست اما این کار با وجود یک انبردست یا آچار فرانسه به راحتی انجام میشود.
سایر دستهبندیها: قیمت و خرید کمپرسور باد
ابزارهای دستی به عنوان قدیمیترین و پرکاربردترین ابزارهای انسان در طول دورههای مختلف تاریخ شناخه میشوند و زندگی انسانهای نخستین تا حد زیادی به استفاده از این ابزارها وابسته بوده است اما امروزه ابزارهای دستی به شکل ویژه برای انجام فعالیتهای مرتبط با حمل و نقل، ساخت و ترمیم و نصب و بازسازی مورد استفاده قرار میگیرند.
به طور کلی استفاده از ابزارهای دستی، لازمه زندگی در دنیای مدرن امروزی است و بدون وجود آنها، رفع بسیاری از نیازها و انجام فعالیتهای مختلف با محدودیت و مشکلات جدی مواجه میشود.
با اینکه استفاده از ابزارهای برقی باعث آسان شدن و سرعت بخشیدن به انجام فعالیتهای مختلف میشود و میزان دقت و کیفیت یک کار را تا حد قابل توجهی افزایش میدهد اما کماکان وجود ابزارهای دستی در کنار تجهیزات و لوارم برقی به عنوان یک نیاز ضروری شناخته میشود و همین موضوع باعث طراحی و تولید نمونههای جدیدتر و متنوعتری از ابزارهای دستی شده است و حتی شرکتهای مختلفی نیز به صورت اختصاصی و متمرکز بر روی این موضوع در حال فعالیت هستند.
ابزارهای دستی دارای تنوع بسیار زیادی هستند و برخی از آنها دارای کاربرد عمومی و برخی دیگر نیز به شکل تخصصی در زمینههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. به طور کلی خانواده آچارها (مانند آچار فرانسه، لولهگیر)، انبرها (مانند انبر دست، دم باریک، سرکلاغی، سیم چین، سیم لختکن، انبر پرچ، میخ کش)، پیچگوشتیها (مانند مدلهای چهارسو، دوسو، ستارهای)، ابزارهای برش (مانند اره، کمان اره، کاتر)، ابزارهای کوبشی (مانند چکش، پتک) و لوازم اندازهگیری (مانند متر و خطکش) از جمله ابزارهای دستی پرکاربرد در مصارف خانگی و صنعتی به شمار میروند.
در خرید ابزار، برحسب اینکه چه ابزاری باشد، همیشه باید به نکاتی توجه کرد، در خرید ابزار دستی نیز، توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:
کاربری و محل استفاده: همیشه خرید ابزار گرانقیمت و بزرگ به معنی بهتر بودن نیست زیرا نیاز کاربر در هر شرایطی به وسیله یک ابزار با سایز و قابلیتهای خاص برطرف میشود که در حین خرید باید به این موضوع توجه داشت.
سایز ابزار: معمولا ابزارهای مختلف بر اساس نوع کاربرد و ابعاد فیزیکی دارای سایز و اندازههای گوناگونی هستند که در بسیاری از شرایط امکان استفاده از سایزهای مختلف به جای یکدیگر وجود ندارد. همچنین کوچک یا بزرگ بودن یک ابزار میتواند کیفیت و سرعت انجام یک فعالیت را به شکل مستقیم تحت تاثیر قرار بدهد.
ساختار بدنه و ارگونومی: از آنجاییکه ابزارهای دستی به شکل مستقیم با اجزای بدن و به ویژه دست انسان در ارتباط هستند، رعایت نکات ارگونومی و طراحی قسمتهای مختلف ابزارهای دستی میتواند تا حد زیادی به افزایش کیفیت کار و راحتی کاربر در حین انجام کار منجر شود.
جنس و کیفیت ساخت: استفاده از مواد باکیفیت در ساخت ابزارهای دستی علاوه بر افزایش کیفیت کار باعث بهبود دوام و طول عمر آنها در برابر آسیبهای خارجی و شرایط کاری سخت میشود. میزان تابآوری ابزارهای دستی در شرایط کاری مختلف و به ویژه در حین اعمال فشارهای سنگین از دیگر نکات قابل توجه برای خرید این محصولات است که این موضوع در نمونههای صنعتی به طور کامل رعایت میشود.
پکیج کامل ابزارها: برخی از ابزارهای دستی نظیر آچارهای تخت، رینگی، آلن و بوکس دارای شماره و سایزبندی مخصوص به خود هستند و معمولا این محصولات به صورت پکیج کاملی از سایزهای مختلف همراه با چندین ابزار جانبی به فروش میرسند که خرید یکجای آنها دارای صرفه اقتصادی بیشتری خواهد بود.
برند و گارانتی: با اینکه کیفیت ساخت یک ابزار دستی به شکل ظاهری قابل تشخیص است و ارائه خدمات گارانتی برای این محصولات به عنوان یک نکته کماهمیت محسوب میشود اما استفاده از محصولات برندهای باکیفیت میتواند خیال کاربران را از خرید یک محصول باکیفیت و بادوام راحت کند.
تمامی این نکات، جزو نکات مهمی هستند که پیش از خرید ابزار دستی باید به آنها توجه کرد و درقیمت ابزار دستی نیز، میتوانند تاثیر گذار باشند.
حفظ سلامت فیزیکی و نگهداری درست از هر نوع ابزار به شکل مستقیم بر روی کارآیی و طول عمر آن تاثیر میگذارد که این موضوع در خصوص ابزارهای دستی از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است. بنابراین استفاده از یک کیف ابزار مناسب و باکیفیت، ابزارهای مختلف را در برابر آسیبهای خارجی حفظ کرده و امکان حمل و جابجایی آسان آنها را نیز فراهم میکند.
سایر دستهبندیها: قیمت و خرید دستگاه جوش
در حال حاضر برندهای صاحبنام و تازهکار بسیار زیادی در زمینه تولید ابزارهای دستی در حال فعالیت هستند اما از مطرحترین شرکتهای این حوزه میتوان به اسامی مطرحی مانند بوش، میلواکی، بلک اند دکر، دیوالت، متابو، آاگ، استنلی، هنس، آنووی، اروین، کنیپکس، ماکیتا اشاره کرد که از نظر محبوبیت و شناخت جهانی نیازی به توضیح اضافی ندارند.
در بخش برندهای داخلی نیز شرکتهای رونیکس، آروا، نووا، توسن، کنزاکس نیز محصولات بسیار باکیفیتی را با قیمت معقول در اختیار مشتریان خود قرار میدهند.
به طور کلی هر ابزاری که تنها به نیروی اعمال شده از سوی کاربر وابسته باشد به عنوان یک ابزار دستی شناخته میشود.
به طور کلی خانواده آچارها، انبرها، پیچگوشتیها، ابزارهای برش، ابزارهای کوبشی و لوازم اندازهگیری از جمله ابزارهای دستی پرکاربرد در مصارف خانگی و صنعتی به شمار میروند.
در خرید ابزار دستی باید به نکاتی مانند، نوع کاربری و محل استفاده، سایز ابزار، ساختار بدنه و ارگونومی، جنس و کیفیت ساخت و برند و گارانتی توجه کرد.
از مطرحترین شرکتهای این حوزه میتوان به اسامی مطرحی مانند بوش، میلواکی، بلک اند دکر، دیوالت، متابو، آاگ، استنلی، هنس، آنووی، اروین، کنیپکس، ماکیتا و در برندهای ایرانی به رونیکس، آروا، نووا، توسن، کنزاکس اشاره کرد.