ترکمتر

آشنایی با مفهوم گشتاور نیرو یا ترک

واژه تُرک (Torque) یک مفهوم بسیار پرکاربرد در علم فیزیک و مکانیک است که در کلیه تجهیزات دارای حرکت چرخشی می‌توان اثرات این مفهوم را مشاهده کرد. در واقع تُرک به مقدار نیروی لازم برای ایجاد یک حرکت چرخشی گفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم یک در را در نظر بگیرید.

برای باز و بسته کردن در، باید نیرویی را از طریق دستگیره و به شکل عمود به در وارد کنیم تا این نیرو باعث چرخش در بر روی لولاها شود. هر چه فاصله نیروی وارد شده تا لولا کمتر باشد یا زاویه وارد شدن نیرو کمتر یا بیشتر از 90 درجه باشد، مقدار نیروی موردنیاز برای چرخش در افزایش پیدا خواهد کرد. همین موضوع عینا در مورد ابزارهای ترکمتر نیز وجود دارد.

بسیار از آچارهای ترکمتر دارای زاویه 90 درجه نسبت به نقطه ورودی نیرو هستند و همه ما می‌دانیم که هرچه دسته یک آچار بلندتر باشد، مقدار نیروی وارد شده به نقطه موردنظر افزایش پیدا خواهد کرد. نیروی گشتاور بر حسب واحد نیوتن‌متر (N.m) اندازه‌گیری می‌شود و واژه آَشنایی برای اهالی ابزار به حساب می‌آید.

آچار ترکمتر چیست و به چه منظور از آن استفاده می‌شود؟

ترکمتر یا تُرک‌ لیمیتر که با اسامی دیگری مانند آچار ترک، گشتاورسنج یا ترک رنچ نیز نام‌گذاری می‌شود، یک ابزار دستی یا دیجیتالی است که در گروه ابزارآلات دقیق و سنجشی قرار می‌گیرد و برای بستن انواع پیچ و مهره با دقت زیاد استفاده می‌شود.

در حالت کلی هر پیچ یا مهره تحت یک محدوده گشتاور خاص در محل موردنظر بسته و سفت می‌شود اما این محدوده به اندازه‌ای است که از بریده شدن یا شُل شدن اتصالات جلوگیری کرده و آنها را با دقت و استحکام کافی در محل موردنظر محکم می‌کند.

آچار ترکمتر به شما اجازه می‌دهد تا گشتاور موردنیاز برای اتصالات مختلف را تعیین کنید؛ به همین علت با رسیدن به مقدار مشخص‌شده، آچار به حالت هرزگردی درآمده یا قفل می‌شود و نیروی بیشتری به پیچ یا مهره وارد نمی‌کند؛ در نتیجه از آسیب دیدن شیارهای پیچ یا لبه‌های مهره جلوگیری کرده و مانع از ایجاد آسیب‌های فیزیکی و ایجاد حالت غُرشدگی یا شکستگی در سطح کار می‌شود.

آچار ترکمتر چگونه اختراع شد؟

طرح اولیه آچار ترکمتر توسط یک مامور شهرداری برای کنترل جریان آب در شهر نیویورک آمریکا ارائه شد. کارگران با استفاده از این ابزار و به وسیله باز و بسته کردن پیچ‌ها و مهره‌ها به میزان مناسب، مقدار خروجی آب را کنترل کرده و ایمنی خطوط انتقال آب را افزایش می‌دادند.

اما ایده رسمی ساخت آچار ترکمتر در سال 1920 توسط شخصی به نام والتر چری سلر مطرح شد و این ابزار به شکل ویژه در شرکت خودروسازی کرایسلر مورد استفاده قرار گرفت و در سال 1938 به تولید انبوه رسید.

در حال حاضر آچارهای ترکمتر یا ترک‌لیمیترها به 4 دسته کلی شامل نمونه‌های هیدرولیکی، برقی، بادی و دستی تقسیم می‌شوند و به شکل گسترده در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، خطوط تولید، صنایع هواپیمایی، ساختمانی و عمرانی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سایر دسته‌بندی‌ها: خرید و قیمت فرز پولیش

ترکمتر یا محدودکننده گشتاور یا ترک‌ لیمتیر چه کاربردی دارد؟

تا اینجا متوجه شدیم که استفاده از ترکمتر به ما اجازه می‌دهد تا اتصالات مختلف را به اندازه کافی در یک نقطه محکم کنیم. مثلا محکم کردن بیش از اندازه یک مهره توسط ابزارهای بزرگ ممکن است به خورده شدن مهره یا بریده شدن پیچ منجر شود که با استفاده از آچار ترکمتر می‌توان از این موضوع جلوگیری کرد.

همچنین در حین بستن پیچ در داخل سطوح حساس مانند چوب و پلاستیک، وارد کردن نیروی بیش از اندازه به این مواد باعث ایجاد شکستگی و آسیب‌های فیزیکی در آنها می‌شود که استفاده از ترک‌لیمیتر در این موارد علاوه بر استقرار کامل پیچ از آسیب دیدن سطوح نیز جلوگیری می‌کند.

یک نکته جالب در خصوص ترکمتر

باید به این نکته توجه داشت که محکم کردن اتصالات در محدوده استاندارد باعث عملکرد بهتر دستگاه‌ها و افزایش طول عمر قطعات می‌شود. به عنوان مثال بسته شدن دقیق پیچ‌های سرسیلندر خودرو، محکم کردن شمع‌ها به اندازه کافی و حتی بسته شدن یکنواخت و مناسب کلیه پیچ‌های چرخ خودرو در کارآیی و عملکرد بهتر آنها تاثیرگذار بوده و در این موارد اهمیت استفاده از ابزار ترکمتر به خوبی نمایان می‌شود.

استفاده از گشتاور یکسان در بستن پیچ‌ها و مهره‌ها زمانی مشخص می‌شود که عملکرد آنها به شکل یکنواخت در کارآیی یک مجموعه تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال عدم توازن میان گشتاور پیچ‌های سرسیلندر، باعث ایجاد نشتی در این بخش بسیار حساس از موتور خودرو می‌شود. از سوی دیگر بسته شدن انواع پیچ‌ها و مهره‌ها در مقادیری کمتر یا بیشتری از حالت استاندارد، تنش‌ها و فشارهای غیرمعمولی را در آنها ایجاد می‌کند که در بسیاری از موارد به شکستن، خوردگی و خم شدن آنها منجر می‌شود.

مکانیزم عملکرد آچار ترکمتر چگونه است؟

معمولا روش کار با ابزارهای تعیین گشتاور، ساده است. در نمونه‌های دستی معمولا از یک حلقه چرخشی در قسمت دسته ابزار استفاده می‌شود که با جابجایی آن می‌توان مقدار گشتاور موردنیاز را تغییر داد. البته تعیین و اعمال گشتاور موردنیاز برای بستن صحیح هر نوع پیچ و مهره نیازمند تجربه و مهارت است که با تمرین و تکرار می‌توان این مهارت را به دست آورد.

البته شماره پیچ‌ها و مهره‌ها و نوع آلیاژ مورد استفاده در ساخت آنها، تاثیر مستقیمی در انتخاب گشتاور لازم برای بسته شدن کامل و دقیق آنها دارد.

منظور از کالیبره بودن ترکمتر چیست؟

این موضوع به شکل ویژه در مورد آچارهای دستی مصداق پیدا می‌کند. کالیبره بودن به معنی ارائه حداقل خطا و عملکرد درست آچار در مقادیر موردنظر است.

نکات بسیار زیادی در عملکرد صحیح و کالیبره ماندن آچارهای ترکمتر موثر هستند که از میان آنها می‌توان به جلوگیری از کثیف شدن و زنگ‌زدگی اجزای آچار، سفت کردن دو مرحله‌ای پیچ‌ها، برگرداندن درجه آچار به وضعیت صفر پس از هربار استفاده از آن، جلوگیری از سقوط و پرتاب آچار و عدم استفاده از ترکمتر برای باز کردن پیچ‌های زنگ‌زده اشاره کرد.

مفهوم ترکمتر در ابزارهای برقی

در بسیاری از ابزارهای برقی به ویژه پیچ‌گوشتی‌های شارژی، پیچ‌بندها و آچارهای بُکس بادی با قابلیتی به نام تُرکمتر روبه‌رو هستیم که در اصل این قابلیت به عنوان یک محدودکننده یا تُرک‌لیمیتر عمل می‌کند.

به عنوان مثال در یک پیچ‌گوشتی شارژی یک حلقه تنظیم گشتاور در قسمت پشت سه‌نظام قرار دارد که با تعیین مقدار گشتارو، پیچ‌های مختلف در محل خود محکم شده و پس از رسیدن به مقدار مشخص‌شده، دریل از وارد کردن نیروی بیشتر خودداری کرده و مانع از نفوذ بیشتر پیچ به سطح موردنظر می‌شود.

نکات مهم برای خرید آچار ترکمتر

در خرید ابزار همیشه باید نکاتی را مد نظر قرار داد، در خرید ترکمتر نیز باید به نکات زیر توجه کرد.

حداکثر مقدار گشتاور: این عدد تا حد زیادی به ابعاد و ساختار آچار بستگی دارد و با افزایش مقدار گشتاور، امکان بستن پیچ‌های بزرگ‌تر در سطوح سخت‌تر نیز فراهم می‌شود.

آنالوگ یا دیجیتال: نمونه‌های دستی یا عقربه‌ای دارای دقت کمتر و درجه خطای بیشتری نسبت به محصولات برقی و دیجیتالی هستند.

مواد و متریال ساخت: استفاده از مواد مقاوم علاوه بر کارآیی بیشتر باعث افزایش دوام و طول عمر ترکمتر به ویژه در مدل‌های آچاری می‌شود.

قابلیت کالیبراسیون: وجود این قابلیت به کاربر اجازه می‌دهد تا خطاهای اندازه‌گیری آچار را برطرف کند.

برند: از آنجایی‌که دقت و ثبات یک ترکمتر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، خرید از برندهای معتبر می‌تواند خیال کاربران را از داشتن یک محصول دقیق و بی‌نقص، راحت کند.

توجه به نکات ذکر شده می‌تواند سبب شود تا بهترین انتخاب را انجام دهیم، ضمن اینکه بسیاری از این نکات در قیمت ترکمتر نیز تاثیرگذار هستند.

سایر دسته‌بندی‌ها: خرید و قیمت سنگ رومیزی

بهترین برند آچار ترکمتر چیست؟

با توجه به گستردگی بسیار زیاد در نوع طراحی و تنوع بالای ابزارهای ترکمتر، انتخاب و خرید یک محصول مناسب تا حد زیادی به نیازها و انتظارات کاربران بستگی دارد اما برای داشتن یک ابزار ترکمتر دقیق، بادوام و حساس می‌توان از محصولات برندهایی نظیر اسنپ‌آن، بریتول، فورس، نوربار، سی دی آی، هازت، هنس، تاپ تول و توسن استفاده کرد. فروشگاه اینترنتی کیف ابزار، تنوع کاملی را برای خرید ترکمتر فراهم کرده است.