نکات مهم تعمیر و نگهداری اره زنجیری
اره‌های زنجیری از جمله ابزارهای ضروری و کارآمد در حوزه چوب و حرفه نجاری هستند که با ارائه قدرت بسیار بالا به شکل ویژه برای ایجاد بُرش‌های اولیه در قطعات چوبی بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما این ابزار خشن برای ادامه فعالیت موثر و ایمن خود به سرویس‌های منظمی نیاز دارد که انجام آنها نه تنها باعث افزایش طول عمر اره زنجیری می‌شود، بلکه عملکرد و ایمنی کاربر را نیز تضمین می‌کند.
به همین علت در این بخش از مجله مجله کیف ابزار با 5 نکته مهم و اساسی در زمینه تعمیر و نگهداری اره‌های زنجیری آشنا میشویم که همه کاربران و به ویژه افراد مبتدی با انجام آنها می‌توانند عملکرد ابزار خود را در بالاترین سطح ممکن حفظ کنند.
نکات مهم برای حفظ کارآیی و عملکرد مطمئن اره‌های زنجیری
1- بخش ساطوری
ساطوری به عنوان یکی از قطعات اصلی اره‌های زنجیری، وظیفه هدایت زنجیر را بر عهده دارد و به ایجاد بُرش‌های دقیق کمک می‌کند. در این مرحله ابتدا بخش ساطوری را با دقت از اره زنجیری جدا کرده و کلیه مواد اضافی نظیر ذرات چوب و لکه‌های روغن را از بخش‌های مختلف آن پاک کنید.
برای پاکسازی شیار هدایت‌کننده ساطوری و سوراخ‌های تزریق روغن بهتر است از ابزارهای تخصصی کمک بگیرید. برخی از شرکت‌های تولیدکننده اره‌های زنجیری مانند اشتیل (STIHL) این قبیل ابزارها را به عنوان لوازم جانبی در داخل بسته‌بندی محصولات خود قرار می‌دهند. اطمینان از تمیز بودن بخش‌های مختلف ساطوری از گیر کردن زنجیر جلوگیری کرده و باعث حرکت روان و مطمئن آن می‌شود.
2- بررسی مهره گردان و حفره نصب ساطوری
در این مرحله، مهره اتصال اره زنجیری به بخش گیربکس را با دست بچرخانید و از عملکرد روان آن مطمئن شوید. وجود ذرات خارجی مانند چوب و روغن سفت‌شده در این بخش می‌تواند سرعت واقعی حرکت زنجیر را کاهش داده و باعث توقف آن شود. همچنین حفره اتصال بخش ساطوری را نیز از نظر علائم فرسایش و زنگ‌زدگی بررسی کنید و به یاد داشته باشید که بررسی و پاکسازی منظم این قطعات، تاثیر قابل توجهی در افزایش ایمنی و کارآیی اره برقی خواهد داشت.
3- ترمیم لبه‌های بخش ساطوری
وجود لبه‌های برآمده در بخش ساطوری از جمله موارد بسیار مهمی است که از حرکت روان و یکنواخت زنجیر جلوگیری کرده و احتمال وقوع حوادث مختلف را افزایش می‌دهد. به همین دلیل استفاده از یک ابزار اختصاصی نظیر ابزار پردازش Oregon مدل 111449 می‌تواند کلیه برآمدگی‌ها و لبه‌های ناصاف بخش ساطوری را به طور کامل برطرف کند. این ابزار به شکل ویژه برای تعمیر و نگهداری اره‌های زنجیری طراحی شده و باعث حرکت دقیق زنجیر بر روی بخش ساطوری می‌شود و ایمنی و کارآیی ابزار را تا حد قابل توجهی بهبود می‌بخشد.
4- پاکسازی چرخ‌دنده یا مهره گردان
قبل از مونتاژ مجدد بخش‌های مختلف اره زنجیری، کلیه قسمت‌های حیاتی مانند پیچ تنظیم زنجیر، کانال هدایت و تزریق روغن و مهره گردان را به طور کامل تمیز کنید. انجام منظم این فرآیند از تجمع ذرات و ایجاد گرفتگی در قسمت‌های مهم اره زنجیری جلوگیری کرده و ضمن بهبود عملکرد کلی ابزار، سختی انجام آن را در دفعات بعدی کاهش می‌دهد.
5- تنظیم کشش و تیز کردن زنجیر
وجود کشش مناسب در بخش زنجیر، یکی از عوامل بسیار موثر در در افزایش کارآیی و ایمنی اره‌های زنجیری است و سفت یا لق بودن زنجیر می‌تواند خطرات و آسیب‌های مختلفی را برای کاربر یا ابزار به وجود بیاورد. به عنوان یک استاندارد کلی باید پیچ تنظیم زنجیر را در حالتی قرار داد که زنجیر به طور کامل بر روی بخش ساطوری قرار بگیرد و بتوان آن را به راحتی با دست جابجا کرد.
تیز کردن زنجیر نیز از دیگر عوامل بسیار مهم در عملکرد اره زنجیری به شمار می‌رود زیرا کند بودن زنجیر باعث کاهش سرعت بُرش و ایجاد فشار اضافی بر روی بخش موتور می‌شود. برای این کار از یک سوهان یا ابزار مخصوص تیز کردن زنجیر استفاده کنید اما به یاد داشته که همه تیغه‌ها را با زاویه یکسان و به دفعات مساوی تیز کنید تا تعادل کلی زنجیر حفظ شود.
یک نکته مهم برای نگهداری اره زنجیری در فصل زمستان
در صورت عدم استفاده از اره زنجیری برای مدت طولانی و به ویژه در فصل زمستان بهتر است سوخت موجود در داخل باک را تخلیه کنید یا برای جلوگیری از کاهش کیفیت آن از یک تثبیت‌کننده کمک بگیرید. این موضوع به ویژه برای استارت خوردن سریع و روشن شدن آسان اره زنجیری در استفاده‌های بعدی بسیار موثر است و از ایجاد مشکلات مختلف در بخش کاربراتور جلوگیری می‌کند.
تعمیر و نگهداری اره زنجیری بر اساس استانداردهای زیست‌محیطی
سرویس‌کاری اره‌های زنجیری نباید به قیمت آسیب زدن به محیط‌زیست تمام شود. به همین دلیل در حین انجام سرویس‌های دوره‌ای باید از روش‌های سازگار با استانداردهای زیست‌محیطی استفاده کرد که در ادامه با برخی از آنها آشنا میشویم.
1- از روغن‌های زیست تخریب‌پذیر استفاده کنید. این روغن‌ها در مقایسه با روغن‌های نفتی از سرعت تجزیه‌پذیری بیشتری برخوردار هستند و علاوه بر روانکاری مناسب اره زنجیری، آسیب کمتری به محیط‌زیست وارد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: معرفی چراغ قوه Fenix مدل LR60R با حداکثر روشنایی 21000 لومن
2- قطعات فرسوده و تعویض‌شده اره‌های زنجیری را به مراکز بازیافت تحویل بدهید. توجه داشته باشید که بسیاری از قطعات و به ویژه اجزای فلزی اره‌های زنجیری، قابل بازیافت بوده که این موضوع در سطح کلان، نیاز به مواد خام و تولید ضایعات را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
3- روغن سیاه و مصرف‌شده اره‌های زنجیری را در محیط اطراف خود تخلیه نکنید زیرا ساختار شیمیایی این مواد، باعث ایجاد خطرات جدی برای آب، خاک و محیط زیست می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، روغن را در داخل یک بطری دربسته بریزید و آن را به مراکز دفع و بازیافت مواد خطرناک تحویل بدهید.
4- سرویس‌کاری منظم اره‌های زنجیری و به ویژه نمونه‌های بنزینی علاوه بر افزایش کارآیی و بهره‌وری، میزان آلایندگی آنها را نیز کاهش می‌دهد.
5- برای خرید اره زنجیری جدید تا حد امکان به دنبال انتخاب یک نمونه برقی باشید زیرا میزان آلودگی‌های حاصل از این دسته از اره‌های زنجیری در مقایسه با نمونه‌های بنزینی به مراتب کمتر است.
6- برای تمیز کردن اره زنجیری خود به جای دستمال‌ها و پارچه‌های یکبار مصرف از پارچه‌های قابل شستشو استفاده کنید تا میزان زباله‌های ناشی از این فعالیت را تا حد امکان کاهش بدهید.
7- از دیگر صاحبان اره‌های زنجیری بخواهید تا دستورالعمل‌های زیست‌محیطی مربوط به اره‌های زنجیری را رعایت کنند. به یاد داشته باشید که این آگاهی‌بخشی، تاثیر بسیار زیادی در حفظ محیط زیست خواهد داشت.
8- راهکارها و روش‌های جدید حفظ محیط زیست را یاد بگیرید و از آنها در حین تعمیر و نگهداری ابزارهای خود استفاده کنید.
آشنایی با برخی از مشکلات رایج در اره‌های زنجیری و روش رفع آنها
1- مشکل در استارت زدن و راه‌اندازی اره برقی
این مشکل معمولا به موارد مختلفی مانند کیفیت سوخت، سلامت شمع و کثیفی فیلتر هوا مربوط می‌شود. برای حل این مشکل ابتدا وضعیت سوخت اره زنجیری را از نظر کهنگی یا وجود رسوب بررسی کنید. سپس وضعیت شمع احتراق را از نظر زنگ‌زدگی یا آسیب فیزیکی مورد بررسی قرار بدهید و در انتها از تمیز بودن فیلتر هوا مطمئن شوید و در صورت لزوم، هریک از موارد فوق را با نمونه جدید جایگزین کنید.
2- توقف ناگهانی اره زنجیری در حین بُرش
تنظیم نادرست کاربراتور یا مسدود شدن مسیر سوخت از جمله دلایل اصلی این مشکل به شمار می‌رود که برای حل آن می‌توانید کاربراتور را بر اساس دستورالعمل‌های شرکت سازنده تنظیم کنید. مسیرهای انتقال سوخت را نیز از بابت هرگونه نشتی یا گرفتگی مورد بررسی قرار بدهید و در صورت نیاز، قطعات معیوب را با نمونه‌های جدید تعویض کنید.
3- ایجاد بُرش‌های نامنظم
عوامل مختلفی مانند کُند بودن یا کشش نامناسب زنجیر و وجود سایش و لبه‌های ناهموار در بخش ساطوری باعث کاهش کیفیت بُرش در یک اره زنجیری می‌شوند که از مهمترین راهکارهای حل این مشکل می‌توان به تیز کردن زنجیر، تعویض ساطوری و تنظیم میزان کشش زنجیر بر اساس استانداردهای شرکت سازنده اشاره کرد.
4- ایجاد دود در بخش زنجیر و ساطوری
تولید دود در قسمت زنجیر و ساطوری به معنی داغ شدن بیش از حد زنجیر یا ساطوری است که معمولا به دلیل روغن‌کاری نامناسب به وجود می‌آید. ابتدا از پر بودن مخزن روغن مطمئن شوید و وضعیت انتقال و پخش روغن در این دو بخش را مورد بررسی قرار بدهید. در نظر داشته باشید که کشش بیش از حد زنجیر باعث ایجاد اصطکاک در بین زنجیر و ساطوری شده و با تولید گرما منجر به سوختگی روغن و ایجاد دود می‌شود که برای رفع آن باید میزان کشیدگی زنجیر را بر اساس اطلاعات شرکت سازنده تنظیم کنید.
5- مصرف بیش از حد روغن در بخش روانکاری
این مشکل معمولا ناشی از وجود تنظیمات نادرست در بخش تزریق روغن یا وجود نشتی در سیستم روغن‌کاری است. برای حل این مورد میزان خروج روغن را بر روی مقادیر کم تنظیم کنید و مخزن روغن و مسیرهای انتقال را از نظر نشتی، آب‌بندی یا خرابی قطعات مورد بررسی قرار بدهید.
6- لرزش غیرطبیعی اره زنجیری
لرزش بیش از حد اره زنجیری ممکن است به دلیل شُل شدن برخی از قطعات یا فرسودگی پایه‌های سیستم ضدلرزش باشد. ابتدا همه پیچ‌ها و مهره‌های دستگاه را محکم کرده و در صورت خرابی پایه‌های بخش لرزش‌گیر، آنها را تعویض کنید. انجام این کار میزان لرزش‌های اضافی اره زنجیری را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد.
7- خارج شدن زنجیر از بخش ساطوری
این مورد یکی از خطرناک‌ترین مشکلات اره‌های زنجیری است که معمولا به دلیل فرسودگی بخش چرخ‌دنده یا ساطوری و همچنین عدم وجود کشش مناسب در بخش زنجیر به وجود می‌آید. برای رفع این مشکل کلیه بخش‌های عملیاتی اره زنجیری اعم از زنجیر، ساطوری و مهره گردان را از نظر علائم سایش و فرسودگی مورد بررسی قرار بدهید و در صورت نیاز آنها را تعویض کنید. به میزان کشش زنجیر دقت کرده و توجه داشته باشید که شُل بودن زنجیر در حین جابجایی سریع، باعث لیز خوردن و خارج شدن آن از شیارهای بخش ساطوری خواهد شد.
در مجموع انجام منظم فرآیندهای تعمیر و نگهداری باعث افزایش طول عمر، کارآیی و ایمنی اره‌های زنجیری می‌شود و دقت به سلامت و عملکرد صحیح اجزای این ابزار نقش مهمی در عملکرد کلی آن خواهد داشت. سرویس منظم یک اره زنجیری علاوه بر جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی، میزان دقت بُرش را به شکل قابل توجهی افزایش داده و به شما اطمینان می‌دهد که در شرایط چالش‌برانگیز می‌توانید به عملکرد اره زنجیری خود اعتماد کنید. بنابراین فرقی ندارد که یک مبتدی یا یک کاربر حرفه‌ای باشید زیرا رعایت و توجه به این نکات می‌تواند کیفیت کار و سلامت ابزار شما را برای سالیان طولانی تضمین کند.
