راهنمای کامل نحوه سرویس کردن چرخ خیاطی و نگهداری از آن در 7 مرحله

راهنمای کامل نحوه سرویس کردن چرخ خیاطی و نگهداری از آن

میلیون‌ها چرخ خیاطی در طول سال‌ها ساخته شده‌اند. چرخ‌های خیاطی قدیمی به‌طور شگفت‌انگیزی بادوام هستند، به‌طوری که یک خیاط ماهر به من گفت که هنوز از یک چرخ خیاطی رکابی مدل 1929 به‌عنوان ابزار اصلی خود استفاده می‌کند. چرخ‌های جدیدتر، به‌ویژه مدل‌های ارزان‌قیمت، قطعات پلاستیکی بیشتری دارند و عمر مفیدشان کوتاه‌تر است. با این حال، با مراقبت‌های ساده می‌توان عمر و کارایی هر ماشینی را افزایش داد و هدف این راهنما در مجله کیف ابزار، آموزش این کار به شما است.

برای آموزش، از یک چرخ خیاطی قدیمی که احتمالاً متعلق به دهه 1950 یا 1960 است استفاده می‌کنم زیرا نمایش اجزای داخلی آن آسان‌تر است. با این حال، عملکرد تمام چرخ‌خیاطی‌ها مشابه است. اگر بتوانید چنین ماشینی را به‌طور کامل تهیه کنید، می‌توانید تا بی‌نهایت و مطمئناً بسیار بیشتر از یک چرخ‌خیاطی مدرن از آن استفاده کنید.

بسیاری از قطعات یدکی، به‌ویژه برای ماشین‌های قدیمی، به‌راحتی در eBay و احتمالاً سایر فروشگاه‌ها در دسترس هستند.

برای سرویس چرخ خیاطی این 7 مرحله را باید انجام دهید:

1. تمیز کردن گرد و غبار و پرز
2. بررسی ماکو
3. روغن کاری
4. بررسی کشش نخ
5. بررسی پیج دهنده ماکو
6. بررسی سیم کشی
7. بررسی تایمینگ یا زمان‌بندی

مرحله ۱: تمیز کردن گرد و غبار و پرز

اولین کاری که باید انجام دهید، تمیز کردن تمام گرد و غبار و پرز از هر جایی که پیدا می کنید است. بین دندانه‌های مادگی (feed dogs) محل جمع شدن گرد و غبار است. برای سهولت در تمیز کردن، سوزن، پایه و صفحۀ سوزن را جدا کنید. صفحۀ سوزن، صفحه‌ای زیر پایه با بریدگی‌هایی است که دندانه‌های مادگی از آن بیرون زده‌اند و معمولاً با یک یا دو پیچ محکم می‌شوند.

گرد و غبار و پرزهای جمع شده را می توانید با سوزن یا ته سوزن جدا کنید، در غیر این صورت از برس و/یا ابزار مخصوص جاروبرقی استفاده کنید. می‌توانید از اسپری هوای فشرده استفاده کنید یا به سادگی فوت کنید، اما خطر این وجود دارد که پرز را بیشتر به داخل مکانیزم بدمید. مراقب هر قطعه شکسته سوزن باشید که ممکن است در اینجا گیر کرده باشد و باعث گیر کردن دستگاه شود.

همچنین، هر گونه گرد و غبار، پرز یا تکه‌های شکستۀ صفحه را بین دیسک و تنظیم کنندۀ کشش نخ که در بالای صفحه قرار گرفته است را چک کنید و همچنین در هر نقطه از محل عبور نخ که احتمال جمع شدن نخ وجود دارد، بررسی کرده و در صورت وجود زائده، تمیز کنید. نخ با کیفیت کمتر پرز می‌دهد، بنابراین استفاده از این نوع نخ‌ها توصیه می‌شود.

پایه را دوباره سر جای خود قرار دهید. قبل از بستن، دوباره سوزن آن را چک کنید. آن را از قسمت انتهایی تا نوک بین انگشتان خود بکشید. هر گونه زبری را می‌توان با سنبادۀ نرم به دقت پاک کرد، اما اگر بیش از 6 تا 8 ساعت کار کرده بهتر است آن را تعویض کنید. همیشه یک سوزن خم شده را عوض کنید زیرا فقط مشکل ایجاد می‌کند.

بیشتر بخوانید: آموزش تمیز کردن فرش ایرانی با دست با ۳ روش مختلف و افزایش طول عمر آن

مرحله ۲: بررسی ماکو

در یک چرخ خیاطی قدیمی، اغلب با برداشتن صفحه‌ای در کنار صفحۀ سوزن، به ماکو دسترسی پیدا می‌کنید، همانطور که در عکس اول نشان داده شده است. در چرخ خیاطی‌های مدرن با بارگذاری از جلو، به مکانیزمی بسیار مشابه از جلوی چرخ خیاطی دسترسی پیدا می‌کنید. در چرخ خیاطی‌های مدرن با بارگذاری از بالا، ماکو به صورت افقی در مکانیزمی در مقابل صفحۀ سوزن قرار می‌گیرد.

چرخ خیاطی‌های بسیار قدیمی از ماکو و قلابی به شکل گلوله استفاده می‌کنند که برای ایجاد هر بخیه از حلقه‌ای در نخ بالایی عبور داده می‌شود. در چرخ خیاطی‌های قدیمی مانند چرخ نشان داده شده، این محفظه روی یک پایۀ چوبی لولا شده است و برای دسترسی آسان به زیر آن می‌توان آن را در موقعیت افقی پایین آورد و روی تعدادی کتاب قطور قرار داد. مابقی تصاویر در این موقعیت گرفته شده‌اند.

ماکو و محفظۀ ماکو را بردارید و ماکو را از محفظۀ آن خارج کنید. هرگونه گرد و غباری را خارج کنید. محفظۀ ماکو در یک نگهدارندۀ محفظه ماکو قرار می گیرد که هنگام کار دستگاه می‌چرخد. به عنوان مثال، با رها کردن یک جفت گیره روی حلقۀ نگهدارنده به راحتی جدا می‌شود.

نگهدارندۀ محفظه ماکو یک نقطۀ تیز به نام قلاب (نشان داده شده در آخرین عکس) دارد که برای گرفتن نخ بالایی به منظور درگیر کردن آن با نخ پایینی و ایجاد بخیه طراحی شده است. انگشت خود را روی آن بکشید و اگر زبر به نظر می‌رسد (احتمالاً به دلیل ضربۀ سوزن)، هرگونه پلیسه را با سنبادۀ نرم صاف کنید. دقت کنید آن را به درستی دوباره سرهم کنید.

در مورد چرخ خیاطی دست دوم، مطمئن شوید که همۀ ماکوهایی که همراه آن آمده‌اند (و هر گونه ماکوی اضافی که می‌خرید) از نوع مناسب هستند. انواع مختلفی با شباهت ظاهری وجود دارند و در صورت استفاده از نسخه‌های نامناسب، مشکلاتی حین کار ایجاد خواهد شد.

مرحله ۳: روغن‌کاری

روغن‌کاری چرخ خیاطی‌های قدیمی آسان است. برای دسترسی به قسمت پایین چرخ، آن را مانند مرحلۀ قبل کج کنید و برای دسترسی به قسمت بالا، معمولا کافیست چند پیچ نگهدارندۀ درپوش بالایی را باز کنید.

در چرخ خیاطی‌های پلاستیکی مدرن، معمولا باید چند پیچ را باز کنید و سپس ممکن است لازم باشد مجموعه‌ای از گیره‌هایی را که دو نیمه‌ی قاب پلاستیکی را به هم وصل می‌کنند، آزاد کنید. شکاف بین آن‌ها را با یک کاردک نازک یا اسکالپل یا چاقوی کند برای تعیین محل گیره‌ها بررسی کنید تا مشخص شود که گیره‌ها کجا هستند. مراقب باشید که کاردک را بیش از حد فرو نکنید یا به پلاستیک آسیب نزنید.

با کج کردن کاردک به گونه‌ای که یک طرف قاب را بلند کنید و طرف دیگر را پایین بیاورید، باید گیره آزاد شود. یک کارت اعتباری قدیمی، ابزار پلاستیکی اهرمی، پیک گیتار یا هر وسیلۀ مشابهی را در شکاف ایجاد شده وارد کنید تا در حالی که به دنبال گیرۀ بعدی می‌گردید، از اتصال مجدد گیره جلوگیری شود. امتناع سرسختانۀ قاب از جدا شدن، اغلب به معنای وجود یک پیچ دیگر است، که ممکن است زیر یک برچسب یا پایۀ لاستیکی پنهان شده باشد.

پس از دسترسی به قسمت‌های بالا و پایین، چرخ دستی را به آرامی بچرخانید تا ببینید کدام قسمت‌ها حرکت می‌کنند. هر چیزی که حرکت می‌کند نیاز به روغن‌کاری روی یاتاقان‌ها، اتصالات یا سطوح لغزندۀ خود دارد، به جز چرخ‌دنده‌ها، چرخ‌ها یا بادامک‌های نایلونی – اینها معمولاً مادام‌العمر گریس‌کاری می‌شوند.

از روغن مخصوص چرخ خیاطی استفاده کنید. هرگز از روغن دوچرخه، روغن موتور، گریس، روغن زیتون، وازلین یا هر چیز دیگری استفاده نکنید. هیچ‌کدام از این موارد برای چرخ خیاطی مناسب نیستند. به هر یاتاقان یا اتصال، بیش از یک قطره روغن نزنید. هرگونه روغن اضافی را قبل از اینکه چکه کند، پاک کنید.

در مورد چرخ خیاطی‌های قدیمی که مدت‌ها استفاده نشده‌اند، ممکن است مکانیزم آن بسیار سفت باشد یا کاملا گیر کرده باشد. آن را کاملا روغن‌کاری کنید (اما هرگونه روغن اضافی را پاک کنید) و اجازه دهید مدتی بماند تا روغن نفوذ کند. در صورت نیاز تکرار کنید تا روان کار کند.

مرحله ۴: بررسی کشش نخ

بررسی کشش ماکو مهم است، زیرا در صورت اشتباه، نتایج ضعیفی خواهید گرفت و ممکن است نخ پاره شده یا گیر کند. یک ماکو با نخ را روی محفظۀ ماکو قرار دهید و آن را زیر فنر تنظیم کشش رد کنید. آن را با نخ آویزان کنید. اگر کشش به اندازه‌ای باشد که فقط برای نگه داشتن وزن ماکو و محفظه کافی باشد، کشش صحیح است. تکان دادن ملایم آن باید کمی بیشتر نخ را باز کند. با پیچ روی فنر تنظیم، آن را تنظیم کنید. اگر مشکلی دارید، مطمئن شوید که هیچ پرز یا تکه صفحۀ شکسته‌ای زیر فنر تنظیم وجود ندارد.

مرحله ۵: بررسی پیچ‌دهنده ماکو

پیچ‌دهنده ماکو را بررسی کنید. پیج دهندۀ ماکو اغلب با قسمت چرخ دستی از طریق چرخ با لاستیک درگیر می‌شود. اگر لاستیک ساییده، ترک خورده یا فرسوده شده است، آن را تعویض کنید. قطعات یدکی به طور کلی به راحتی قابل تهیه هستند.

ماکو را بپیچید. کشش نخ باید به اندازۀ کافی باشد تا یک نخ مرتب و محکم (اما نه خیلی سفت) ایجاد کند. ماکوهای بد پیچیده می‌توانند مشکل ایجاد کنند.

مرحله ۶: بررسی سیم‌کشی

قبل از دست زدن به هر قسمت از سیم‌کشی، مطمئن شوید که دستگاه همچنان به برق وصل نیست.

کارکرد روان پدال پا ضروری است، در غیر این صورت دوخت موفقیت آمیز بسیار سخت خواهد بود. ممکن است فقط به روغن کاری نیاز داشته باشد. در ماشین‌های قدیمی‌تر حاوی یک رئوستا است که یک مقاومت متغیر است که به صورت سری با موتور سیم‌پیچی شده است. به احتمال زیاد ماشین‌های جدیدتر کنترل سرعت الکترونیکی مشابه یک دیمر سوئیچ خواهند داشت.

برای جدا کردن پدال پا باید نحوه جدا کردن آن را بررسی کنید. از روغن چرخ خیاطی استفاده نکنید، بلکه از هر روغن روان‌کننده سبک یا گریس روی قسمت‌های لغزنده استفاده کنید و روغن و گریس را از تمام اتصالات الکتریکی دور نگه دارید.

همچنین، کشش تسمۀ موتور را بررسی کنید. شما باید بتوانید با شل کردن پیچ و مهره‌های روی براکت آن را تنظیم کنید. ممکن است تعویض برس‌ها یا تمیز کردن کلکتور ضروری باشد. اگر به نظر می‌رسد یاتاقان‌های موتور نیاز به روغن‌کاری دارند، باید از گریس مخصوص موتورهای الکتریکی استفاده کنید، ترجیحاً طبق توصیۀ سازنده.

در چرخ خیاطی‌های قدیمی، به راحتی می‌توان لامپ را تعویض کرد، اما در مدل‌های جدیدتر ممکن است سیم‌کشی شده باشد و تعویض آن چندان آسان نباشد. می‌توانید به جای لامپ رشته‌ای از یک لامپ LED معادل و مدرن استفاده کنید که گرمای کمتری تولید می‌کند. با این حال، اگر نور لامپ باید عمدتا به سمت پایین بتابد، اما به نظر می‌رسد LEDهای موجود در یک لامپ LED به طرفین تابش داشته باشند، ممکن است گزینۀ مناسبی نباشد. لامپ قدیمی را همراه خود ببرید تا مطمئن شوید لامپ جدیدی با همان نوع پایه تهیه می‌کنید.

بیشتر بخوانید: جلوگیری از آسیب دیدن رنگ خودرو با انجام ندادن ۵ اشتباه رایج

مرحله ۷: بررسی تایمینگ یا زمان‌بندی

اگر شاهد شکستن صفحه به صورت ناگهانی هستید، ممکن است نیاز به تنظیم زمانبندی (تایمینگ) چرخ خیاطی باشد. این کار پیچیده‌تر از آن چیزی است که در این آموزش می‌توان به آن پرداخت و بهتر است توسط یک متخصص با استفاده از دفترچه راهنمای سرویس مربوطه انجام شود. با این حال، تشخیص اینکه آیا مشکل از زمان‌بندی است یا خیر کار سختی نیست.

برای بررسی زمان‌بندی، باید بتوانید سوزن و ماکو را در نقطه‌ای که ماکو نخ بالایی را می‌گیرد، مشاهده کنید. در عکس، چرخ خیاطی را روی پهلو قرار داده‌ام تا زیر آن را ببینم و ماکو و صفحه‌ای که نگهدارندۀ ماکو را در جای خود نگه می‌دارد را جدا کرده‌ام. هنگام چرخاندن چرخ دستی، مجبور شدم آن را نگه دارم تا بیرون نیفتد.

با نخ کردن سوزن، چرخ دستی را بچرخانید تا ماکو از کنار سوزن عبور کند. در حالی که انتهای آزاد نخ را محکم نگه دارید، اما آن را نکشید. عکس نشان می‌دهد که نخ پس از اینکه چرخ دستی کمی بیشتر چرخانده شد، به طور ایمن توسط ماکو گرفته می‌شود.

سرِ ماکو باید درست بعد از اینکه سوزن به پایین‌ترین نقطۀ خود رسید، از کنار سوزن عبور کند. به طور معمول، سوزن باید 3/16 اینچ (1/10 اینچ یا 2.5 میلی متر) بالا رفته باشد. در این نقطه، بالا رفتن سوزن باعث شل شدن نخ و تشکیل حلقه‌ای می‌شود که توسط ماکو گرفته می‌شود.

با چرخاندن بیشتر چرخ دستی، باید نخ را دور ماکو (اگر در جای خود قرار گرفته باشد) ببینید تا یک بخیه ایجاد شود. اگر تا اینجا پیش آمده‌اید و مجبور به دور انداختن چرخ خیاطی نیستید، می‌توانید به صورت آنلاین با جستجوی مدل چرخ خیاطی خود به همراه کلیدواژه‌های “تنظیم زمان‌بندی”، اطلاعات بیشتری در مورد نحوۀ تنظیم زمان‌بندی چرخ خیاطی پیدا کنید. در این صورت، حداقل می‌توانید ببینید که تنظیم زمان‌بندی شامل چه مراحلی است.

برای تنظیم دقیق زمان‌بندی، باید مطمئن شوید که هم پایین‌ترین نقطۀ سوزن، سوراخ سوزن را در سطح مناسب زیر ماکو قرار می‌دهد و هم ماکو بعد از اینکه سوزن به میزان تعیین‌شده بالا رفت از کنار آن عبور می‌کند. این تنظیمات و نحوۀ تنظیم آن‌ها باید در دفترچه راهنمای سرویس چرخ خیاطی شما موجود باشد.

مرحله ۸: سخن آخر

امیدوارم از این آموزش لذت برده باشید و با چرخ خیاطی خود بیشتر آشنا شده باشید. اکنون که درک عمیق‌تری از مکانیزم پیچیده و شگفت‌انگیز این دستگاه دارید، دیگر ترسی از بررسی و عیب‌یابی آن نخواهید داشت. اگر صاحب یک چرخ خیاطی باکیفیت هستید، امیدوارم با این آموزش، بتوانید چرخ خیاطی خود را به راحتی سرویس کنید و سال‌های زیادی برای شما، بدون مشکل کار کند.